Czynny żal – Czy warto ?

Popełnienie wykroczenia lub przestępstwa skarbowego bardzo często bywa nie tyle zamierzonym działaniem, co wynikiem zaniedbania. Wystarczy spóźnienie w przekazaniu do urzędu skarbowego deklaracji podatkowej lub nieuiszczenie podatku, aby zostać pociągniętym do odpowiedzialności. Możliwe jest jednak uniknięcie kary – konieczne jest jednak przyznanie się do winy, zobowiązanie do uzupełnienia braków i faktyczne nadrobienie niedokonanych obowiązków – jest to tzw. wyrażenie czynnego żalu.

Przyznanie się do winy pozwala na uniknięcie grzywny

Czynny żal to nic innego, jak przyznanie się do winy, czyli poinformowanie urzędu skarbowego o niedopełnieniu obowiązków. Jeżeli osoba zobowiązana do uiszczenia należności publicznoprawnej nie uczyni tego, może zostać ukarana grzywną. W przypadku, gdy zauważy swój błąd i wyrazi czynny żal – nie zostanie ukarana, zgodnie bowiem z art. 16 § 1 kodeksu karnego skarbowego nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Zgłoszenie czynnego żalu – zanim urząd skarbowy zauważy nieprawidłowości

Instytucja czynnego żalu nie może być wykorzystana, jeżeli urząd rozpoczął już postępowanie w danej sprawie, innymi słowy – jeżeli  urząd skarbowy sam zauważy nieprawidłowości. Czynny żal nie odniesie skutku także w sytuacji, gdy podatnik nie otrzyma jeszcze wezwania, ale sam urząd skarbowy podjął już czynności związane z rozpoznaniem sprawy. Z tego też powodu czynny żal należy zgłosić bezzwłocznie po zauważeniu błędu czy uświadomieniu sobie zaniedbania.

Przepisy nie przewidują wzoru pisma, które należy złożyć w urzędzie skarbowym, jednak należy pamiętać, aby oznaczyć w nim dane podatnika oraz urzędu skarbowego. Następnie – konieczne jest wskazanie na czym polegało zaniedbanie oraz zobowiązanie do nadrobienia zaległości. Wraz ze zgłoszeniem czynnego żalu należy uiścić wymagane należności wraz z odsetkami. Trzeba bowiem pamiętać, że czynny żal pozwala na uniknięcie grzywny, ale nie zwalnia z obowiązku uregulowania odsetek.

Nie każdy może zgłosić czynny żal

Instytucja czynnego żalu ma na celu umożliwienie naprawienie błędów wynikających z zaniedbań. Dlatego też kodeks karny skarbowy określa katalog przypadków, w których nie ma ona zastosowania, ponieważ nieprawidłowości wynikają ze świadomego działania. Czynny żal nie będzie skuteczny, jeżeli zostanie zgłoszony przez sprawcę, który:

• kierował wykonaniem ujawnionego wykroczenia lub przestępstwa skarbowego,
• wykorzystał fakt, iż inna osoba jest od niego uzależniona i polecił jej wykonanie czynu zabronionego,
• zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo kierował taką grupą lub związkiem, chyba że czynny żal zgłoszą wszyscy członkowie tej grupy lub związku,
• nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

W tych przypadkach nie ma znaczenia to, czy urząd skarbowy wszczął już jakiekolwiek czynności – wymienione osoby poniosą odpowiedzialność karnoskarbową, czynny żal nie jest bowiem narzędziem pozwalającym na bezkarne naruszanie prawa.

Inne aktualnośći

Prawo karne – przedawnienie i jego konsekwencje

Konsekwencją popełnienia przestępstwa co do zasady jest ukaranie sprawcy. Trzeba jednak pamiętać, że upływ czasu może doprowadzić do przedawnienia, czyli niemożności wszczęcia postępowania karnego bądź wykonania orzeczonej już kary. Przedawnienie karalności Kodeks karny przewiduje różne terminy przedawnienia…

Czytaj więcej